Kolejna zagłada zarejestrowana przez fotografa ostatniego kontaktu Kubę Nurkiewicza...
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
          Stary Cmentarz w Koszalinie, znajdował się na terenie pomiędzy dzisiejszymi ulicami Młyńską, Kościuszki i Al. Monte Cassino.Zajmował powierzchnię 7,51 ha.
          Historia tego miejsca sięga początku XIX w., wtedy to w Koszalinie obowiązywał zakaz dokonywania pochówków w obrębie miasta. Z tej przyczyny władze miasta kupiły od niejakiego Westphala grunt i przeznaczyły  go na cmentarz . W 1819r cmentarz zostaje oficjalnie poświęcony. Od tej chwili zaczęto pierwsze pochówki. W 1856r postawiono dom dozorcy, a w 1886r jedna z istniejących już kaplic zostaje przebudowana na dom pogrzebowy. Centralne wejście do nekropoli znajdowało się od dzisiejszej ulicy Młyńskiej i prowadziło przez potężną zdobioną bramę. Na cmentarzu tym było pochowanych wielu zasłużonych i znanych Koszalinian. Można wymienić choć takie osoby jak : Ernst August Braun - najdłużej urzędujący burmistrz w historii miasta (1816-1859), był też deputowanym do Zgromadzenia Narodowego oraz tajnym Radcą Rządowym; Johann Vogel - fabrykant, właściciel wytwórni mydła; Johann Ernst Benno - pisarz; Bertha von Massow - przełożona zakonu Salem i założycielka szpitala w Koszalinie; Dr. Hannecke - dyrektor gimnazjum Rodera , oraz wielu innych, o których już nie wspomnę.
         Cmentarz  zamknięto w 1926r, można było tylko grzebać zmarłych w starych grobowcach rodzinnych. Po 1939 grzebano tam wyłącznie ciała więźniów niemieckich. Od 1945r cmentarz opuszczony, systematycznie niszczony, aż do lat sześćdziesiątych, kiedy to rozebrano resztę grobów i ślad po nim zaginął. Z płyt nagrobnych powstało wiele chodników, a z kamiennych podstaw od krzyży i ogrodzeń, na wielu osiedlach zrobiono schody, murki istniejące do dziś. Na paru zdjęciach prezentuje taką radosną twórczość... Ale i dziś, po tak wielu latach wymazywania tego miejsca z pamięci ludzi, można natknąć się na pamiątki z przeszłości. Mimo postawienia Biblioteki Wojewódzkiej, wielu nowych chodników, znaleźć można pozostałości grobów. Spacerując z synem odnalazłem parę takich miejsc. Są to zapadnięte trawniki w miejscach pochówku, kamienne podstawy po krzyżach, fundamenty grobowców jak i resztki płyt z nagrobków. Straszne jest to, że zapomina się o tym co to za miejsce i na przykład przy prowadzeniu robót ziemnych wyrywa się z ziemi szczątki dawnych mieszkańców Koszalina. Sam widziałem jak parę lat temu walały się po wykopach kości ludzkie. Zniszczyliśmy groby, cały cmentarz to choć uszanujmy szczątki w ziemi i ich dusze. Bo nie jest ważne czy to Niemcy, Polacy czy inna nacja, to są ludzie. Czcijmy to miejsce tak jak byśmy my sami chcieli być potraktowani po śmierci. Drogi spacerowiczu będąc tam, stań, podumaj w ciszy, choć przez chwile nad tymi co odeszli w zapomnienie a tam spoczywają...
 
 
 

     Nieistniejące już kamienice przy ul. Konstytucji III Maja. Kolejny taniec koparki nad padłą zdobyczą...

 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 

      Przed wojną w Koszalinie znajdowała się jedna z większych papierni w Europie. Zakład założony został w 1834 r. przez kupca Fryderyka Schlutiusa. Na początku produkowano papier czerpany i bezdrzewny. Z chwilą zmiany właściciela, którym zostaje bankier berliński pan Behrend zaczęto produkcję papieru drzewnego a od 1871 r. celulozy.Około roku 1879 fabrykę przekształcono w spółkę akcyjną o nazwie ,,Papierfabrik Koslin". Największy rozkwit zakładu przypada na lata 1919-1924. Zatrudnionych jest wtedy około 1.500 osób, fabryka zajmuje teren 33 hektarów, mają własną bocznicę kolejową. Do dziś są pozostałości po bocznicy kolejowej, rampa, magazyny, hale produkcyjne jak i podziemia. Jest też ciekawy budynek znany potocznie w Koszalinie jako ,,wieża ciśnień", lecz po jej zwiedzeniu mamy wraz z kolegą co do jej przeznaczenia  wątpliwości. Jej wewnętrzna konstrukcja jak i wyposażenie mogło by świadczyć że może to być instalacja napowietrzania wody bądź ogromna chłodnica do maszyn parowych.Takie konstrukcje występują np. w Anglii. Są to tylko nasze domysły i spekulacje, gdyż fachowcami od spraw budownictw nie jesteśmy a analizujemy tylko zdjęcia i literaturę fachową. Wracając do historii, w 1945 r. Armia Czerwona zdobywa Koszalin i doszczętnie grabi zakład a to co zostało obraca w ruiny. Po wojnie do końca lat sześćdziesiątych teren ten służył jako miejsce zwożenia gruzu z odbudowywanego Koszalina. Od lat siedemdziesiątych mieścił się tu zakład państwowy INTROPOL. Po przemianach ustrojowych z lat dziewięćdziesiątych teren podzielono między wiele mniejszych firm. To co wszystkich interesuje to okres II Wojny Światowej kiedy to na terenie a raczej pod zakładem powstaje ściśle tajny ośrodek naukowo badawczy III Rzeszy. Prawdopodobnie ośrodek zajmował się pracami nad półprzewodnikami i systemami naprowadzania do rakiet V II i nowszych generacji tej broni. Znam osobiście pana prokuratora wojskowego, który z ramienia Komisji do Badań Zbrodni Hitlerowskich prowadził sprawę zamordowanych robotników przymusowych pracujących w tym ośrodku. Z relacji wynika iż ośrodek mieścił się pod dawną papiernią i ma od III do IV kondygnacji w dół. Teren był ściśle strzeżony przez SS. Oficjalnym pretekstem tak silnej i szczelnej ochrony była działalność papierni, czyli wytwarzanie papierów wartościowych. Wokół ośrodka była tzw. strefa śmierci, gdzie nawet do rdzennych mieszkańców miasta można było strzelać bez ostrzeżenia. Na dole znajdowały się pomieszczenia naukowo badawcze jak i socjalne. Mieszkali tam naukowcy oraz pracownicy przymusowi. Zakład na tyle był tajny, że pracujący tam więźniowie schodzili żywi a opuścić go mogli tylko martwi. Gdy Armia Czerwona była już u bram miasta w pierwszej wersji miano wszystko wysadzić. Siła wybuchu jak i jego wstrząs potrzebne do wysadzenia tej konstrukcji miały być tak silne, że zagrozić mogły strukturze części budynków w mieście. W Koszalinie nadal znajdowali się mieszkańcy. Nie wiem czy w przypływie sentymentów a może sumienie kogoś ruszyło, podjęto decyzję o zalaniu pomieszczeń. W ten sposób to co uratowało miasto przypieczętowało los znajdujących się w podziemiach ludzi, grzebiąc żywcem   kilkadziesiąt osób. Zamknijcie teraz oczy i pomyślcie przez chwilę jaka straszna, okrutna musiała być to śmierć. Słychać trzask zamykanych drzwi. Gaśnie światło. Ludzie odruchowo biegną do zaryglowanych wyjść.Panika, krzyki. Powoli dociera do nich że to już koniec. Poziom wody rośnie,minuta po minucie wyżej i wyżej. Walka o każde miejsce gdzie można zaczerpnąć choć jeden haust powietrza. Aż nadchodzi ta chwila i nie ma już nic. Głucha cisza przerywana cichym kapaniem wody. Pozostała już tylko pamięć o nich. Zalano to tak skutecznie, że cały sprzęt wraz z obsługą spoczywają tam do dziś. Podjęte próby osuszenia i spenetrowania podziem przez wojsko w latach sześćdziesiątych nie przyniosły efektu. Świadkowie zeznający przed prokuraturą wojskową to głównie niemieccy mieszkańcy, którzy widzieli to co się dzieje z za ogrodzenia, bądź mieli informacje z drugiej ręki. Pracowników przymusowych jak i niemiecką obsługę zakładu zlikwidowano, wspominałem o tym wcześniej. Płetwonurkowie, którzy z ramienia Komisji do Badań Zbrodni Hitlerowskich schodzili w głąb zalanych tuneli i hal, stwierdzili że teren oprócz zalania jest też zaminowany. Zagrożenie musiało być spore, skoro doświadczeni żołnierze, frontowcy, którym nie raz śmierć w oczy patrzyła nie chcieli tam schodzić. Dziś nadal jest to zapomniana mogiła, którą warto upamiętnić choć jakąś płytą pamiątkową. Nie wspomnę, że sprawa powinna być oficjalnie wyjaśniona do końca. Zeznania świadków, wnioski do których doszli prokuratorzy z Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich nadal znajdują się w przepastnych archiwach IPN. Może warto je odkurzyć, przejrzeć i wyjaśnić, by ofiara nie poszła na darmo...

 

      Dotarłem wraz z kolegą Krzysztofem Fersterem do części zalanych pomieszczeń i korytarzy. Dokumentują to przedstawione na tej stronie zdjęcia. Widać na nich ogrom konstrukcji, niemiecką finezję wykonania. Szukaliśmy dowodu, że są jeszcze inne poziomy poniżej tego na którym się znajdowaliśmy. Udało się. Są szyby prawdopodobnie wentylacyjne, widoczne na zdjęciach,w które spuszczaliśmy sondę. Sonda zeszła dużo niżej niż podłoga naszego poziomu hal. Niestety lata wywożenia i wrzucania gruzu przez wykute w stropach otwory znacznie utrudnia penetrację obiektu. Jest też woda. W tych pomieszczeniach gdzie woda jest czysta i widać po czym się stąpa można się czuć w miarę bezpiecznie. Są też korytarze zalane tzw. szambem. Tam czyhają pułapki typu kilku metrowych szybów, w które jak wpadniesz jest po tobie. Jest to jedno z nie wielu dziewiczych miejsc w Koszalinie, gdzie jeszcze można coś odkryć, przenieść się w czasie. Nie próbujcie jednak wybierać się tam sami. Zbyt wiele niebezpieczeństw czyha. Wystarczy już ofiar tego miejsca mauzoleum. Niech to robią specjaliści, znawcy tematu. Jaką tajemnicę kryją tunele, co można jeszcze odkryć, co skrywają na ten temat archiwa III Rzeszy - te i inne pytania spróbujemy wyjaśnić.

         Nie skromnie muszę się przyznać, że jako pierwsza osoba głośno apeluję o ponowne zbadanie dokumentów Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Jeśli informacje się potwierdzą to wnoszę o upamiętnienie miejsca kaźni więźniów na terenie dawnej papierni. Proszę wszystkie osoby podzielające moje zdanie o przyłączenie się do tego apelu i rozpropagowania tej idei na wszystkich forach i stronach społecznościowych. Tak aby pamiętano i nie zamieniono tego miejsca w kolejny plac zabaw...

                                                                                                                                                                              mgr   Piotr Sklenarski

Joomla Boat
 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

Nieistniejące już kamienice przy ul. Zwycięstwa. Dziś w tym miejscu obok skrzyżowania ul. Stawisińskiego ze Zwycięstwa buduje się kolejne bez duszy betonowe klocki...Tak ginie stary Koszalin!
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

Zniszczony pałacyk w miejscowości Strzepowo.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 Stare zdjęcia i pocztówki pozyskane dzięki uprzejmości panów Macieja Sprutty i Cezarego Sprutty.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

     Zagłada domków przy ul. Zwycięstwa 194 - 200 oczyma Kuby Nurkiewicza.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

        Kamienicy przy ul. Zawiszy Czarnego udało się. Dostała drugie życie. A jednak można i nie trzeba niszczyć...Brawo !!!
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 

      Przed wojną w Koszalinie znajdowała się jedna z większych papierni w Europie. Zakład założony został w 1834 r. przez kupca Fryderyka Schlutiusa. Na początku produkowano papier czerpany i bezdrzewny. Z chwilą zmiany właściciela, którym zostaje bankier berliński pan Behrend zaczęto produkcję papieru drzewnego a od 1871 r. celulozy.Około roku 1879 fabrykę przekształcono w spółkę akcyjną o nazwie ,,Papierfabrik Koslin". Największy rozkwit zakładu przypada na lata 1919-1924. Zatrudnionych jest wtedy około 1.500 osób, fabryka zajmuje teren 33 hektarów, mają własną bocznicę kolejową. Do dziś są pozostałości po bocznicy kolejowej, rampa, magazyny, hale produkcyjne jak i podziemia. Jest też ciekawy budynek znany potocznie w Koszalinie jako ,,wieża ciśnień", lecz po jej zwiedzeniu mamy wraz z kolegą co do jej przeznaczenia  wątpliwości. Jej wewnętrzna konstrukcja jak i wyposażenie mogło by świadczyć że może to być instalacja napowietrzania wody bądź ogromna chłodnica do maszyn parowych.Takie konstrukcje występują np. w Anglii. Są to tylko nasze domysły i spekulacje, gdyż fachowcami od spraw budownictw nie jesteśmy a analizujemy tylko zdjęcia i literaturę fachową. Wracając do historii, w 1945 r. Armia Czerwona zdobywa Koszalin i doszczętnie grabi zakład a to co zostało obraca w ruiny. Po wojnie do końca lat sześćdziesiątych teren ten służył jako miejsce zwożenia gruzu z odbudowywanego Koszalina. Od lat siedemdziesiątych mieścił się tu zakład państwowy INTROPOL. Po przemianach ustrojowych z lat dziewięćdziesiątych teren podzielono między wiele mniejszych firm. To co wszystkich interesuje to okres II Wojny Światowej kiedy to na terenie a raczej pod zakładem powstaje ściśle tajny ośrodek naukowo badawczy III Rzeszy. Prawdopodobnie ośrodek zajmował się pracami nad półprzewodnikami i systemami naprowadzania do rakiet V II i nowszych generacji tej broni. Znam osobiście pana prokuratora wojskowego, który z ramienia Komisji do Badań Zbrodni Hitlerowskich prowadził sprawę zamordowanych robotników przymusowych pracujących w tym ośrodku. Z relacji wynika iż ośrodek mieścił się pod dawną papiernią i ma od III do IV kondygnacji w dół. Teren był ściśle strzeżony przez SS. Oficjalnym pretekstem tak silnej i szczelnej ochrony była działalność papierni, czyli wytwarzanie papierów wartościowych. Wokół ośrodka była tzw. strefa śmierci, gdzie nawet do rdzennych mieszkańców miasta można było strzelać bez ostrzeżenia. Na dole znajdowały się pomieszczenia naukowo badawcze jak i socjalne. Mieszkali tam naukowcy oraz pracownicy przymusowi. Zakład na tyle był tajny, że pracujący tam więźniowie schodzili żywi a opuścić go mogli tylko martwi. Gdy Armia Czerwona była już u bram miasta w pierwszej wersji miano wszystko wysadzić. Siła wybuchu jak i jego wstrząs potrzebne do wysadzenia tej konstrukcji miały być tak silne, że zagrozić mogły strukturze części budynków w mieście. W Koszalinie nadal znajdowali się mieszkańcy. Nie wiem czy w przypływie sentymentów a może sumienie kogoś ruszyło, podjęto decyzję o zalaniu pomieszczeń. W ten sposób to co uratowało miasto przypieczętowało los znajdujących się w podziemiach ludzi, grzebiąc żywcem   kilkadziesiąt osób. Zamknijcie teraz oczy i pomyślcie przez chwilę jaka straszna, okrutna musiała być to śmierć. Słychać trzask zamykanych drzwi. Gaśnie światło. Ludzie odruchowo biegną do zaryglowanych wyjść.Panika, krzyki. Powoli dociera do nich że to już koniec. Poziom wody rośnie,minuta po minucie wyżej i wyżej. Walka o każde miejsce gdzie można zaczerpnąć choć jeden haust powietrza. Aż nadchodzi ta chwila i nie ma już nic. Głucha cisza przerywana cichym kapaniem wody. Pozostała już tylko pamięć o nich. Zalano to tak skutecznie, że cały sprzęt wraz z obsługą spoczywają tam do dziś. Podjęte próby osuszenia i spenetrowania podziem przez wojsko w latach sześćdziesiątych nie przyniosły efektu. Świadkowie zeznający przed prokuraturą wojskową to głównie niemieccy mieszkańcy, którzy widzieli to co się dzieje z za ogrodzenia, bądź mieli informacje z drugiej ręki. Pracowników przymusowych jak i niemiecką obsługę zakładu zlikwidowano, wspominałem o tym wcześniej. Płetwonurkowie, którzy z ramienia Komisji do Badań Zbrodni Hitlerowskich schodzili w głąb zalanych tuneli i hal, stwierdzili że teren oprócz zalania jest też zaminowany. Zagrożenie musiało być spore, skoro doświadczeni żołnierze, frontowcy, którym nie raz śmierć w oczy patrzyła nie chcieli tam schodzić. Dziś nadal jest to zapomniana mogiła, którą warto upamiętnić choć jakąś płytą pamiątkową. Nie wspomnę, że sprawa powinna być oficjalnie wyjaśniona do końca. Zeznania świadków, wnioski do których doszli prokuratorzy z Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich nadal znajdują się w przepastnych archiwach IPN. Może warto je odkurzyć, przejrzeć i wyjaśnić, by ofiara nie poszła na darmo...

 

      Dotarłem wraz z kolegą Krzysztofem Fersterem do części zalanych pomieszczeń i korytarzy. Dokumentują to przedstawione na tej stronie zdjęcia. Widać na nich ogrom konstrukcji, niemiecką finezję wykonania. Szukaliśmy dowodu, że są jeszcze inne poziomy poniżej tego na którym się znajdowaliśmy. Udało się. Są szyby prawdopodobnie wentylacyjne, widoczne na zdjęciach,w które spuszczaliśmy sondę. Sonda zeszła dużo niżej niż podłoga naszego poziomu hal. Niestety lata wywożenia i wrzucania gruzu przez wykute w stropach otwory znacznie utrudnia penetrację obiektu. Jest też woda. W tych pomieszczeniach gdzie woda jest czysta i widać po czym się stąpa można się czuć w miarę bezpiecznie. Są też korytarze zalane tzw. szambem. Tam czyhają pułapki typu kilku metrowych szybów, w które jak wpadniesz jest po tobie. Jest to jedno z nie wielu dziewiczych miejsc w Koszalinie, gdzie jeszcze można coś odkryć, przenieść się w czasie. Nie próbujcie jednak wybierać się tam sami. Zbyt wiele niebezpieczeństw czyha. Wystarczy już ofiar tego miejsca mauzoleum. Niech to robią specjaliści, znawcy tematu. Jaką tajemnicę kryją tunele, co można jeszcze odkryć, co skrywają na ten temat archiwa III Rzeszy - te i inne pytania spróbujemy wyjaśnić.

         Nie skromnie muszę się przyznać, że jako pierwsza osoba głośno apeluję o ponowne zbadanie dokumentów Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Jeśli informacje się potwierdzą to wnoszę o upamiętnienie miejsca kaźni więźniów na terenie dawnej papierni. Proszę wszystkie osoby podzielające moje zdanie o przyłączenie się do tego apelu i rozpropagowania tej idei na wszystkich forach i stronach społecznościowych. Tak aby pamiętano i nie zamieniono tego miejsca w kolejny plac zabaw...

                                                                                                                                                                              mgr   Piotr Sklenarski

Joomla Boat
 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

Poniżej prezentuję kilka zdjęć zabytkowej wieży ciśnień, wykonanych w 2008 roku. Już wtedy ten piękny obiekt tracił swój blask. Ale to co dzieje się z nim teraz - woła o pomstę do nieba! Wkrótce postaram się umieścić tu trochę aktualnych fotografii wieży. Ubolewam, że nie posiadam zdjęć ze środka. Ostatni raz w jej wnętrzu byłem jakieś 12 lat temu - kto mógł wtedy przypuszczać, że dziś będę pomagać bratu w prowadzeniu strony o zakamarkach Koszalina. Człowiek głupi był, że ganiał wtedy bez aparatu (były to czasy, gdy cyfrówki jeszcze nie były codziennością... zaledwie 12 lat.. ehhh).
 Tomasz Sklenarski

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 
 

Bardzo ciekawe miejsce które warto zwiedzić.W widocznym hangarze stacjonowały wodnopłaty.Do dziś niektóre spoczywają na dnie jeziora Jamno.
    Z wielkim żalem informuję wszystkich chętnych zwiedzenia tego miejsca, że z początkiem 2015 roku bunkry stanowiące zaplecze dawnego lotniska wodnopłatów przestały istnieć. Historyczna spuścizna tych ziem poległa w starciu z bezdusznością urzędniczą i interesem paru osób.Takie podłe czasy, że nic i nikogo po za szmalem nie szanują...

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 Nieistniejąca już kamienica przy ul.Piłsudskiego.Jest to teraz pusty plac gdzie miała iść druga nitka obwodnicy...

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 Nieistniejąca już kamienica przy ul.Piłsudskiego.Jest to teraz pusty plac gdzie miała iść druga nitka obwodnicy...

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 
 
 

       Przeglądając tę stronę zapewne momentami zastanawiasz się, jak to jest znaleźć się w miejscu takim jak te, które są tu prezentowane. Zdjęcia zdjęciami... Jednak nic tak nie odda klimatu danego miejsca jak film. Od wielu lat dokumentuję historię mojej rodziny w ten sposób. Prezentowane tutaj materiały filmowe to w większości fragmenty "dzieła" filmowego pod tytułem "KRONIKI RODZINNE". Nigdy nie posiadałem profesjonalnego sprzętu fotograficznego czy też do videofilmowania. Zatem wybaczcie mi proszę jakość tych zapisów. Wiele z nich zrealizowanych było przy pomocy starej analogowej kamery SONY, taśmy matki były następnie przegrywane na kasety VHS. Niestety czas robi swoje i taśmy te zostały "nadgryzione jego zębem". Chcąc uniknąć utraty tych cennych dla mnie materiałów powziąłem decyzję o skopiowaniu wszystkich kaset na płyty DVD - co przy okazji przyczyniło się do wybrania materiałów, które możecie tutaj obejrzeć. Podkreślam, że celowo nie dokonywałem ich retuszu przed umieszczeniem na stronie. Nie podkładałem ścieżki dźwiękowej, nie majstrowałem przy obrazie. Dla mnie to właśnie te niedoróbki, mankamenty stanowią o uroku tych filmów. Mam nadzieję, że i Ty to docenisz. Na dzień dzisiejszy dysponuję już kamerą cyfrową, jednak w dalszym ciągu podkreślam - nie jest to sprzęt profesjonalny. 

 

ZAPRASZAM DO OGLĄDANIA!

Piotr Sklenarski

Joomla Boat
 
Schrony na tyłach Komendy Policji - park przy ul. I Maja.

Nieistniejące już domy na Podgrodziu
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 

      Przed wojną w Koszalinie znajdowała się jedna z większych papierni w Europie. Zakład założony został w 1834 r. przez kupca Fryderyka Schlutiusa. Na początku produkowano papier czerpany i bezdrzewny. Z chwilą zmiany właściciela, którym zostaje bankier berliński pan Behrend zaczęto produkcję papieru drzewnego a od 1871 r. celulozy.Około roku 1879 fabrykę przekształcono w spółkę akcyjną o nazwie ,,Papierfabrik Koslin". Największy rozkwit zakładu przypada na lata 1919-1924. Zatrudnionych jest wtedy około 1.500 osób, fabryka zajmuje teren 33 hektarów, mają własną bocznicę kolejową. Do dziś są pozostałości po bocznicy kolejowej, rampa, magazyny, hale produkcyjne jak i podziemia. Jest też ciekawy budynek znany potocznie w Koszalinie jako ,,wieża ciśnień", lecz po jej zwiedzeniu mamy wraz z kolegą co do jej przeznaczenia  wątpliwości. Jej wewnętrzna konstrukcja jak i wyposażenie mogło by świadczyć że może to być instalacja napowietrzania wody bądź ogromna chłodnica do maszyn parowych.Takie konstrukcje występują np. w Anglii. Są to tylko nasze domysły i spekulacje, gdyż fachowcami od spraw budownictw nie jesteśmy a analizujemy tylko zdjęcia i literaturę fachową. Wracając do historii, w 1945 r. Armia Czerwona zdobywa Koszalin i doszczętnie grabi zakład a to co zostało obraca w ruiny. Po wojnie do końca lat sześćdziesiątych teren ten służył jako miejsce zwożenia gruzu z odbudowywanego Koszalina. Od lat siedemdziesiątych mieścił się tu zakład państwowy INTROPOL. Po przemianach ustrojowych z lat dziewięćdziesiątych teren podzielono między wiele mniejszych firm. To co wszystkich interesuje to okres II Wojny Światowej kiedy to na terenie a raczej pod zakładem powstaje ściśle tajny ośrodek naukowo badawczy III Rzeszy. Prawdopodobnie ośrodek zajmował się pracami nad półprzewodnikami i systemami naprowadzania do rakiet V II i nowszych generacji tej broni. Znam osobiście pana prokuratora wojskowego, który z ramienia Komisji do Badań Zbrodni Hitlerowskich prowadził sprawę zamordowanych robotników przymusowych pracujących w tym ośrodku. Z relacji wynika iż ośrodek mieścił się pod dawną papiernią i ma od III do IV kondygnacji w dół. Teren był ściśle strzeżony przez SS. Oficjalnym pretekstem tak silnej i szczelnej ochrony była działalność papierni, czyli wytwarzanie papierów wartościowych. Wokół ośrodka była tzw. strefa śmierci, gdzie nawet do rdzennych mieszkańców miasta można było strzelać bez ostrzeżenia. Na dole znajdowały się pomieszczenia naukowo badawcze jak i socjalne. Mieszkali tam naukowcy oraz pracownicy przymusowi. Zakład na tyle był tajny, że pracujący tam więźniowie schodzili żywi a opuścić go mogli tylko martwi. Gdy Armia Czerwona była już u bram miasta w pierwszej wersji miano wszystko wysadzić. Siła wybuchu jak i jego wstrząs potrzebne do wysadzenia tej konstrukcji miały być tak silne, że zagrozić mogły strukturze części budynków w mieście. W Koszalinie nadal znajdowali się mieszkańcy. Nie wiem czy w przypływie sentymentów a może sumienie kogoś ruszyło, podjęto decyzję o zalaniu pomieszczeń. W ten sposób to co uratowało miasto przypieczętowało los znajdujących się w podziemiach ludzi, grzebiąc żywcem   kilkadziesiąt osób. Zamknijcie teraz oczy i pomyślcie przez chwilę jaka straszna, okrutna musiała być to śmierć. Słychać trzask zamykanych drzwi. Gaśnie światło. Ludzie odruchowo biegną do zaryglowanych wyjść.Panika, krzyki. Powoli dociera do nich że to już koniec. Poziom wody rośnie,minuta po minucie wyżej i wyżej. Walka o każde miejsce gdzie można zaczerpnąć choć jeden haust powietrza. Aż nadchodzi ta chwila i nie ma już nic. Głucha cisza przerywana cichym kapaniem wody. Pozostała już tylko pamięć o nich. Zalano to tak skutecznie, że cały sprzęt wraz z obsługą spoczywają tam do dziś. Podjęte próby osuszenia i spenetrowania podziem przez wojsko w latach sześćdziesiątych nie przyniosły efektu. Świadkowie zeznający przed prokuraturą wojskową to głównie niemieccy mieszkańcy, którzy widzieli to co się dzieje z za ogrodzenia, bądź mieli informacje z drugiej ręki. Pracowników przymusowych jak i niemiecką obsługę zakładu zlikwidowano, wspominałem o tym wcześniej. Płetwonurkowie, którzy z ramienia Komisji do Badań Zbrodni Hitlerowskich schodzili w głąb zalanych tuneli i hal, stwierdzili że teren oprócz zalania jest też zaminowany. Zagrożenie musiało być spore, skoro doświadczeni żołnierze, frontowcy, którym nie raz śmierć w oczy patrzyła nie chcieli tam schodzić. Dziś nadal jest to zapomniana mogiła, którą warto upamiętnić choć jakąś płytą pamiątkową. Nie wspomnę, że sprawa powinna być oficjalnie wyjaśniona do końca. Zeznania świadków, wnioski do których doszli prokuratorzy z Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich nadal znajdują się w przepastnych archiwach IPN. Może warto je odkurzyć, przejrzeć i wyjaśnić, by ofiara nie poszła na darmo...

 

      Dotarłem wraz z kolegą Krzysztofem Fersterem do części zalanych pomieszczeń i korytarzy. Dokumentują to przedstawione na tej stronie zdjęcia. Widać na nich ogrom konstrukcji, niemiecką finezję wykonania. Szukaliśmy dowodu, że są jeszcze inne poziomy poniżej tego na którym się znajdowaliśmy. Udało się. Są szyby prawdopodobnie wentylacyjne, widoczne na zdjęciach,w które spuszczaliśmy sondę. Sonda zeszła dużo niżej niż podłoga naszego poziomu hal. Niestety lata wywożenia i wrzucania gruzu przez wykute w stropach otwory znacznie utrudnia penetrację obiektu. Jest też woda. W tych pomieszczeniach gdzie woda jest czysta i widać po czym się stąpa można się czuć w miarę bezpiecznie. Są też korytarze zalane tzw. szambem. Tam czyhają pułapki typu kilku metrowych szybów, w które jak wpadniesz jest po tobie. Jest to jedno z nie wielu dziewiczych miejsc w Koszalinie, gdzie jeszcze można coś odkryć, przenieść się w czasie. Nie próbujcie jednak wybierać się tam sami. Zbyt wiele niebezpieczeństw czyha. Wystarczy już ofiar tego miejsca mauzoleum. Niech to robią specjaliści, znawcy tematu. Jaką tajemnicę kryją tunele, co można jeszcze odkryć, co skrywają na ten temat archiwa III Rzeszy - te i inne pytania spróbujemy wyjaśnić.

         Nie skromnie muszę się przyznać, że jako pierwsza osoba głośno apeluję o ponowne zbadanie dokumentów Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Jeśli informacje się potwierdzą to wnoszę o upamiętnienie miejsca kaźni więźniów na terenie dawnej papierni. Proszę wszystkie osoby podzielające moje zdanie o przyłączenie się do tego apelu i rozpropagowania tej idei na wszystkich forach i stronach społecznościowych. Tak aby pamiętano i nie zamieniono tego miejsca w kolejny plac zabaw...

                                                                                                                                                                              mgr   Piotr Sklenarski

Joomla Boat
 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

    Tak wyglądała i ginęła oficyna przy ulicy Szpitalnej.

 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

Bunkry po byłej jednostce wojskowej, to ciekawe miejsce które warto zwiedzić. Mieściły się w nich agregaty prądotwórcze, hydrofornia z odstojnikiem wody. Obok znajduje się oczyszczalnia ścieków z pierwszej połowy XXw. Dojechać tam można piękną nową trasą rowerową. Jest też wspaniała atrakcja w postaci możliwości przepłynięcia tramwajem wodnym ,,Koszałkiem,, na trasie Jamno - Unieście. Wysiadamy wtedy na brzeg bezpośrednio na terenie byłej jednostki wojskowej. Przystań pływająca zacumowana jest w miejscu gdzie kiedyś zjeżdżały do wody wodnopłaty. Zaraz po prawej stronie rozciąga się widok na przepiękny zabytkowy, ceglany hangar. Sfotografowane bunkry znajdują się przy wyjeździe z jednostki. Uprzedzić muszę że oglądanie ich może odbywać się jedynie z zewnątrz, gdyż w środku zalane są wodą. Uwaga samodzielne wchodzenie do bunkrów może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia!
   Z ogromnym żalem informuję wszystkich chętnych zwiedzenia tego miejsca, że z początkiem 2015 roku bunkry stanowiące zaplecze techniczne dla zabytkowego lotniska wodnopłatów przestały istnieć. Po raz kolejny zabytki, piękne miejsce, spuścizna historyczna tych ziem przegrała z bezdusznością władzy i interesem paru bizmesmenów, dla których nic po za szmalem nie liczy się w życiu. Smutne to czasy...
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

   Część zdjęć pozyskana dzięki uprzejmości pana Krzysztofa Ferstera.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 
 
 

         Z wielkim smutkiem i żalem pożegnaliśmy naszego Dziadka i Pradziadka Wacława Krzyżanowskiego - emerytowanego pułkownika Wojska Polskiego, Weterana II wojny światowej, inwalidę wojennego, Sybiraka.
        Odszedł od nas Człowiek szlachetny, skromny, życzliwy, pełen optymizmu i pogody ducha, wzorowy rodzic i opiekun całej rodziny. 
        Urodził się 3 lutego 1923 roku w Załużu, powiat Stołpce. Dzieciństwo i młodość, wraz z rodzicami i sześciorgiem rodzeństwa, spędził we wsi Staniewicze (obecnie Białoruś) w rodzinnym gospodarstwie rolnym. Stamtąd, w styczniu 1940 roku, wraz z rodzicami i rodzeństwem, został przez NKWD brutalnie wysiedlony, pozbawiony dorobku całego życia swojej rodziny i w nieludzkich, antysanitarnych warunkach deportowany do specposiołka Trychino w obwodzie archangielskim, a następnie do Uzbekistanu i Kazachstanu. Na zesłaniu przebywał do końca kwietnia 1943 roku - do momentu powołania Go do służby wojskowej w 1 Dywizji im. Tadeusza Kościuszki.Wcześniej, ze względu na młody wiek, nie został przyjęty do Armii Andersa.
        Najdroższy naszemu sercu zmarły Wacław Krzyżanowski służył w Plutonie Zwiadu Pieszego 1 Pułku Piechoty, gdzie przeszedł trudną, wojskową szkołę życia, wymagającą poświęcenia i odwagi. Uczestnicząc w walkach z wojskami hitlerowskimi pod Lenino został ciężko ranny i z trudem uniknął śmierci. Jednak ślady tych ciężkich ran i zmagań wojennych oraz traumatycznych przeżyć związanych z zsyłką na Sybir, boleśnie odczuwał do końca swego życia. Na polu bitwy pozostał na zawsze jego umiłowany brat Władysław.
        Zmarły był osobą prześladowaną i szykanowaną przez NKWD. Pomimo młodego wieku musiał ciężko pracować po kilkanaście godzin dziennie, na wielostopniowym mrozie lub w upale, o głodzie, w poniżeniu i wzgardzie - w tajdze przy wyrębie lasu, spławie drewna rzeką Dźwiną, a następnie w uzbekistańskich i kazachstańskich kołchozach, m.in. przy kopaniu rowów nawadniających i innych wyczerpujących młody organizm pracach.
         W następstwie ciężkich przeżyć (śmierć ojca na zesłaniu, śmierć brata pod Lenino, ciężka choroba matki) oraz traumatycznych doświadczeń Zesłańca i odniesionych ran wojennych, zmarły Wacław Krzyżanowski nabawił się wielu ciężkich chorób, z powodu których cierpiał do ostatnich chwil swego życia.
         W okresie powojennym, splot niezależnych od niego wydarzeń sprawił, że Zmarły trafił do wojskowego wymiaru sprawiedliwości. Służbę zawodową na różnych stanowiskach prokuratorskich pełnił przez 30 lat, to jest do momentu przejścia na emeryturę w 1976 roku.
          Po przejściu w stan spoczynku aktywnie włączył się do działalności społecznej na rzecz lokalnego środowiska koszalińskiego. Działał w organizacjach cywilnych i wojskowych, między innymi w : ZBoWID, Związku Sybiraków, Związku Inwalidów Wojennych RP, Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych oraz propagował historię drugiej wojny światowej wśród młodzieży szkół podstawowych i ponadpodstawowych. 
           Za udział w działaniach wojennych, wyzwalanie kraju spod hitlerowskiej agresji, służbę wojskową, szeroką działalność społeczną, był wielokrotnie wyróżniany i odznaczany wieloma odznaczeniami państwowymi, resortowymi i regionalnymi, między innymi : Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Bitwy pod Lenino, Złotym Krzyżem Zasługi, srebrnym medalem "Zasłużony na Polu Chwały", medalem "Zasłużony Dla Województwa Koszalińskiego" , medalem "Pro Memoria" Urzędu Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych" , odznaką "Za Zasługi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych" oraz wpisem do "Honorowej Księgi ZBŻZ i ORWP".
      Od momentu powstania IPN, jako jeden z niewielu żyjących do dziś pracowników wojskowego wymiaru sprawiedliwości, szkalowany i oskarżany o tzw. "mord sądowy" podczas procesu INKI. Po dwóch pokazowych procesach sądowych, stanowiących priorytet dla w/w instytutu, uniewinniony przez dwie instancje niezawisłego Wymiaru Sprawiedliwości III RP !!!
       Chlubna i godna najwyższego uznania i szacunku żołnierska i życiowa droga mojego - naszego Dziadka i Pradziadka, Jego wysoka kultura osobista i poczucie odpowiedzialności, bezgraniczne oddanie rodzinie i ojczyźnie na zawsze pozostanie w naszych sercach i naszej pamięci.
        Jako wnuk jestem dumny z każdego momentu Twojego życia, wdzięczny za każdą chwilę spędzoną razem, za przekazaną wiedzę i wartości życiowe. Do końca życia będę bronił twojego honoru jako wielkiego człowieka, patrioty i oficera Wojska Polskiego !!!
        "Wszystko przemija jak chce przeznaczenie, a pozostaje tylko wspomnienie ..."
                        Spoczywaj w spokoju !
                                                           Piotr Sklenarski

 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 
 
 

 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

               W centralnym punkcie miejscowości Dobrówko znajduje się urokliwy pałac rodu Von Kleist. Pałac powstał ok. 1900 roku prawdopodobnie na XVI wiecznych fundamentach wcześniej znajdującego się dworu. Jest on utrzymany w stylu neogotyckim. To dość spory obiekt ponieważ jego kubatura wynosi 6500m3 a powierzchnia użytkowa 1750m2. Do dnia dzisiejszego nad głównym wejściem widnieje herb dawnych właścicieli Dobrówka - Von Kleistów. Nie będę rozpisywał się co do cech architektonicznych tego obiektu, ani nie będę go opisywał, gdyż słowa nie są w stanie oddać uroku tego miejsca ani panującego tu nastroju. Wspomnę tylko, że pałac otoczony jest parkiem krajobrazowym z połowy XIX wieku a raczej tym co po nim zostało. Po 1945 roku w pałacu siedzibę miał miejscowy PGR, a od 1964 roku Szkoła Podstawowa. Za tzw. Komuny gmach ten przeszedł dwa generalne remonty: w 1965 roku i w latach 1975 - 1977. W roku 2000 za ,,wolnej Polski,, obiekt przechodzi w ręce prywatne i tak kończy się jego świetność... Mimo że jest wpisany do rejestru zabytków (nr 415 z dnia 15.03.1965r.), systematycznie rozkradany, nie zabezpieczony, pozostawiony na żer niedouczonym poszukiwaczom skarbów chyli się ku upadkowi. Każdy poszukiwacz zanim zacznie kuć ściany, zrywać i dewastować podłogi, rozbijać dach powinien zainteresować się historią obiektu. A z takowej wynika, że obiekt przeszedł nie jeden a dwa gruntowne remonty podczas których jeżeli coś było ukryte to już dawno zostało wydobyte. Więc dalsza dewastacja obiektu nie ma sensu, a jedynym efektem tego będzie całkowite zniszczenie pałacu. Już dziś wymaga on natychmiastowego ratunku, bo to ostatni dzwonek zanim zwalą się stropy i budynek legnie bezpowrotnie w gruzach. Przykre to, że tak piękny pałac przetrwał II Wojnę Światową, przetrwał PRL a dobiła go tzw. wolna Polska... Chichot historii...

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 
 
 

         Stary magazyn - spichlerz po JW Zaopatrzenia w Koszalinie przy ul.Lechickiej, to kolejny przykład degradacji naszego miasta. Powstał on wraz z innymi zabudowaniami wojskowymi już na początku XX w. Znajdowała się tam jednostka zaopatrzenia Wehrmachtu. Za czasów tzw. komuny obiekty te tętniły życiem. Ludowe Wojsko Polskie wiedziało jak z głową wykorzystać te obiekty i wzorem Niemców stworzyło też na tym terenie jednostkę zaopatrzenia. Do jednostki dochodziła bocznica kolejowa. Wojsko przyjmowało transporty z zaopatrzeniem w paliwo, które było magazynowane w podziemnym bunkrze znajdującym się kawałek dalej. Do spichlerza, w czasie żniw ustawiała się kolejka rolników zdających zboże na potrzeby wojska. Piękne dawne czasy. Dziś to już przeszłość. Po tzw. zmianie doktryny wojskowej, gdzie głównym wrogiem stał się sąsiad ze wschodu, wojsko opuściło obiekt. Tereny sprywatyzowano i ... Stało się to co jest bolączką tzw. wolnej Polski. Obiekty historyczne, które przetrwały II Wojnę Światową, przetrwały socjalizm tak zresztą opluwany, nie przetrwały prywatyzacji i kapitalizmu. Teraz nie liczy się piękno i urok miejsc tylko wszechwładna kasa... Szkoda że miejsce które można zamienić przykładowo na mieszkania socjalne, biura lub apartamenty ulega powolnej śmierci... Takich miejsc jest coraz mniej - RATUJMY JE !!!!!
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

Penetracja wraz z synem i Krzyśkiem Fersterem piwnic dawnego kina Adria.Miejsce udostępniłnam i badał z nami Kuba.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 Nieistniejąca już kamienica przy ul.Piłsudskiego.Jest to teraz pusty plac gdzie miała iść druga nitka obwodnicy...

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

Schron z okresu II Wojny Światowej, znajdujący się przy ratuszu, pod dawnym pomnikiem "Byliśmy ,Jesteśmy, Będziemy". Schron typowy dla tych czasów. Podobne spotkać możemy przy ulicy Rybackiej, w parku Książąt Pomorskich, w parku za Empikiem, przy ulicy Rolnej, Dworcowej, Szczecińskiej, obok dworca PKP, pod placem dawnego Polmozbytu przy ulicy Piastowskiej i jeszcze w kilku miejscach. Jednak stan jego zachowania jest doskonały. Powodem tego był wieloletni brak dostępu do jego wnętrza. Jedynie schron za Empikiem jest w podobnym stanie. On też przez wiele lat był zalany wodą i nadal jest zamknięty przed chętnymi go zwiedzać pasjonatami historii. Schron pod pomnikiem, z racji tego, że znajduje się przy ratuszu, w samym centrum miasta, powinien zostać wyeksponowany i stać się małą atrakcją turystyczną. Obawiam się jednak, że podzieli on los wielu podobnych obiektów, które albo niszczeją opuszczone, albo zostały zrównane z ziemią. Jeszcze raz apeluję, ratujmy dziedzictwo naszego miasta. Nie ważne czy obiekty mają trzysta czy siedemdziesiąt lat. Są pozostałością innej kultury, narodu i epoki. Szanujmy to, bo za parę lat Koszalin stanie się bezpłciowym tworem bez duszy.
         Zdjęcia przesłał mi mieszkaniec Koszalina, którego  urzekło to miejsce. Na razie chce pozostać anonimowy. Serdecznie dziękuję za czujność obywatelską.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

Pozostałości po pięknej zabytkowej gorzelni w Łęknicy. Kolejny zabytek który nie przetrwał zderzenia z kapitalistyczną rzeczywistością wolnej Polski... Obiekt przeznaczony do rozbiurki.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

     Nieistniejący już dom przy ul. Barlickiego. Drugi jeszcze jest, ale jak długo...?

 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat

 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 
 
 

     Ulica Słoneczna 15 mieszkańcom Koszalina kojarzy się z szpitalem psychiatrycznym, zresztą wspaniale zarządzanym i prowadzonym przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MEDISON. Jeszcze dziś wiele osób schorzenia tego typu uważa za wstydliwy temat tabu...Dla tego architektura stojącego na uboczu obiektu nie jest zbyt szeroko znana obywatelom naszego miasta. Chciał bym choć trochę zainteresować wszystkich i przybliżyć piękno samego obiektu, jak i ślicznej jego lokalizacji. 

          Budynek przy ul.Słonecznej 15 powstał w 1928 roku, od razu z przeznaczeniem na szpital dla osób chorych na płuca. Był to bardzo renomowany i znany w całym regionie ośrodek, zwłaszcza ze względu na panujący tu mikroklimat, świetnie nadający się do leczenia chorych na gruźlicę. Jak na owe czasy a w sumie i według dzisiejszych standardów bardzo luksusowy. W tak dużym obiekcie znajdowało się tylko 60 łóżek. Były tu pokoje jedno, dwu i większe sale dla czterech osób. W budynku zastosowano wiele nowatorskich rozwiązań zabudowy wnętrz. Do dziś mimo wielu remontów dużo z nich zachowało się w doskonałym stanie. W pokojach pacjentów są wbudowane w ściany metalowe szafki na ubrania. Zresztą po ich ilości w pomieszczeniu doskonale dziś można się zorientować ile łóżek miało się tam znajdować. Zachowała się piękna stolarka okienna wraz z fantastycznie rozwiązanymi okuciami jak i zdobione szyby w oknach. Każdy z pokoi miał wyjście na wspólny taras spacerowy. Idąc korytarzami mijamy wbudowane w ściany szafy na pościel i inne niezbędne do funkcjonowania szpitala sprzęty. Na II piętrze, gdzie dziś jest maleńka sala sportowa, była kiedyś sala kinowa. Śladami po niej są otwory w ścianie na projektory filmowe oraz miejsce po opuszczanym ekranie. W wielu oryginalnie zachowanych drzwiach  napotkać możemy okucia i klamki mosiężne. Na ścianach znajdują się resztki po niemieckiej instalacji elektrycznej. Zachowało się też parę łóżek na których leżeli chorzy z początków działalności placówki. Chodząc korytarzami, zaglądając do pomieszczeń mamy niesamowite odczucie przeniesienia się w czasie. Wrażenie iż zaraz za rogu wyłoni się postać pensjonariusza z początków XX w. Ten klimat sprawia iż jest to jeden z ciekawszych obiektów naszego miasta. Dopełnieniem atmosfery tajemniczości jest otaczający park oraz las jak i stara opuszczona kapliczka, samotnie stojący transformator. Gdziekolwiek wbijemy tam szpadel w ziemię, natknąć możemy się  na pozostałości naczyń, butelek, instrumentów medycznych po dawnych użytkownikach szpitala. Sam wiele razy chodząc po lesie okalającym to miejsce znalazłem kilka artefaktów z okresu międzywojennego. Podsumowując obiekt dzisiejszego szpitala psychiatrycznego jest wart obejrzenia go podczas niedzielnego spaceru po lesie z zewnątrz, bo z przyczyn obiektywnych wnętrz nie zobaczymy. Choć jest taka szansa w dzisiejszych zwariowanych czasach pogoni za pieniądzem, że każdy z nas może tam trafić, tylko nie zdajemy sobie z tego sprawy. Jeśli tak się stanie życzę miłego zwiedzania...
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat

        Wyprawa na żelazne wykopki w okolice Drawska Pomorskiego w 2005 r. i 2010 r. Mimo iż znalezione przedmioty nie stanowiły wartości bojowych, na wszelki wypadek dla bezpieczeństwa zostały zakopane w miejscu wydobycia. Zaznaczę iż zakopane zostały dużo głębiej niż się znajdowały pierwotnie. Teren ten był też przeczesany przez grupę saperską o czym było głośno w lokalnej prasie.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

       Chodząc po naszym mieście warto przyglądać się wszelakim dziurom i osuwiskom. Każde z nich może się okazać wrotami czasu, które przeniosą nas w odległą historię Koszalina. Tak stało się i tym razem. Osuwisko okazało się zarwanym stropem starej piwnicy budynku, kiedyś się tam znajdującego. Warto wiedzieć, że jeszcze do niedawna wyburzając stare kamienice, piwnice pozostawały tylko zasypane i zagruzowane. Takich miejsc jak to w naszym mieście znajduje się jeszcze bardzo dużo. A co w nich pozostało, zostawiam Waszej wyobraźni...
                

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

         Kolejnym wartym uwagi miejscem, z naszego regionu, jest lotnisko polowe Luftwaffe w rejonie miejscowości Rymań. Dojazd z Koszalina jest dość prosty. Jedziemy trasą E28 tak jak na Szczecin, mijamy Rymań a chwilę później miejscowość Rzesznikowo. Za Rzesznikowem wypatrujemy zjazdu w lewo na jezioro Popiel. Jest to dobrze zachowana Niemiecka brukowana droga z okresu funkcjonowania lotniska. Po przejechaniu kilkuset metrów po prawej stronie drogi znajdują się betonowe szczątki. Są to pozostałości po stacji paliw dla samolotów. W ziemi nadal znajdują się stalowe, emaliowane zbiorniki na kilkadziesiąt tysięcy litrów paliwa lotniczego. Do jednego z takich zbiorników, rozerwanego wybuchem bomby podczas ofensywy Armii Czerwonej i Ludowego Wojska Polskiego, wyzwolicieli - zdobywców tych ziem, da się wejść. Wrażenie bardzo ciekawe. Schodzimy do dołu między dwoma betonowymi wspornikami. Wciskamy się do szczeliny w rozerwanym poszyciu i jesteśmy we wnętrzu zbiornika. Zaskakuje nas piękna zielona emalia na ścianach. Rdza jest jedynie w miejscu trafienia przez pocisk. Chodząc wokół stacji paliw udało mi się znaleźć stalowy, solidny, ważący około 20 kg korek od głównej rury, zasilającej podziemne zbiorniki. Na jego środku znajduje się zawór bezpieczeństwa umożliwiający uchodzenie nadmiarom zbierających się oparów.  Korek, jak go nazwałem, nosi ślady po wybuchu.  Po drugiej stronie brukowanej drogi, która pierwotnie była dużo szersza, znajdował się pas startowy. Dziś praktycznie nie istnieje. Zaorano go i posadzono w tym miejscu las. Tylko przy samym bruku jest kilka metrów nie ruszonej ziemi, gdzie widać jeszcze leje po wybuchach bomb. Cały teren jest usłany aluminiowymi i stalowymi szczątkami samolotów. Znaleźć możemy fragmenty poszycia, konstrukcji, przewodów paliwowych, okablowania, manometrów jak i wskaźników pokładowych. Z ciekawostek: udało mi się wydobyć element głowicy silnika samolotowego jak i pocisk wystrzelony z działka pokładowego, oraz scyzoryk pilota Luftwaffe. Scyzoryk jest o tyle ciekawy, że wyprodukowano go w przedwojennej fabryce w Łodzi. Czyli prawdopodobnie żołnierz ten tam właśnie stacjonował. Jednym słowem miejsce godne polecenia wszystkim miłośnikom lotnictwa III Rzeszy jak i tym, którzy chcą dosłownie dotknąć historii. Wspaniałe to uczucie mieć w rękach coś co przeleżało od II wojny światowej aż do dziś w ziemi, mając do tego świadomość iż w tamtych czasach siało to postrach na niebie. Pamiętajcie jednak o zachowaniu szczególnej ostrożności i pozostawieniu tego miejsca nienaruszonym, by mogły się nim cieszyć kolejne pokolenia pasjonatów i miłośników historii. Wszystkie wydobyte szczątki maszyn jak i inne przedmioty związane z tym lotniskiem, po sfotografowaniu i identyfikacji co do przeznaczenia, zostały odwiezione i spoczywają dokładnie w tych miejscach, gdzie były wydobyte czyli na polowym lotnisku Luftwaffe...
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

     Ostatnie chwile domku przy ulicy Modrzejewskiej.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

           

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 
 
 

      Dobrówko to urokliwa miejscowość na terenie której znajduje się parę pięknych, zabytkowych obiektów. Jednym z nich, a raczej tym co po nim pozostało, jest młyn i elektrownia wodna. Obiekt ten powstał w 1909 roku na terenie posiadłości rodu Von Kleist. Dziś praktycznie zacierają się już ślady po pierwotnym jego przeznaczeniu. Lecz wprawne oko miłośnika historii może dostrzec piękno jego architektury jak i pozostałości oryginalnego wyposażenia.

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 
 
 

     W dniach 13-14.06.2015 odbył się I Piknik Militarny w Podborsku. Miałem wraz z synem przyjemność uczestniczyć w tej imprezie. Piknik odbywał się na terenie dawnej bazy Armii Radzieckiej zarządzanej obecnie przez Zachodniopomorskie Stowarzyszenie Miłośników Historii i Tajemnic. Pośród atrakcji znalazły się między innymi: zwiedzanie podziemnego schronu głowic atomowych, możliwość podziwiania pojazdów zabytkowych oraz motocykli, ognisko dla uczestników, oraz wisienka na torcie w postaci grochówki wojskowej prosto z kuchni polowej. Pogoda jak i frekwencja dopisały. Jest to wspaniała inicjatywa lokalna promująca i reklamująca region. Warto wspierać ludzi chcących realizować tego typu pasje. Wspomnę jeszcze, że wszystkie wymienione atrakcje były za darmo, co w dzisiejszych czasach nie zdarza się często. Na zakończenie chciałbym zamieścić parę słów na temat samego obiektu, który stanowi perełkę regionu. Rys historyczny udostępnionego schronu, specjalnie dla nas przygotował kustosz obiektu Pan Krzysztof Ferster: 
,, Podborsko   obiekt ?3001?  jest  jednym z kilkunastu wybudowanych na terenie Europy wschodniej magazynów broni jądrowej. Przemiany ustrojowe oraz zaniedbania doprowadziły  do unicestwienia struktur wielu obiektów i ich  rabunkom. Zdewastowano  wyposażenie i rozkradziono wszystko co przedstawiało sobą  jakąkolwiek wartość. Nasuwa się myśl że czasem lokalnym władzom mogło to być w  pewnym sensie na rękę. Obiekt podborski posiadał w końcówce ubiegłego wieku kilku właścicieli, próbowano przystosować go do różnych zadań. Na szczęście, końcowym  właścicielem obiektu został Areszt Śledczy w Koszalinie. Dzięki temu obiekt pozostał w stanie niemal takim w jakim opuścili go rosjanie. Niemal, ponieważ  w międzyczasie zanotowano kilka prób włamań do obiektu. Według relacji osób odbierających  obiekt  od Rosjan, brakuje w nim sporo ruchomego wyposażenia. Gdzieś na przestrzeni kilkunastu lat ukradziono sporą część wewnętrznego okablowania obiektu. Tym samym obiekt przestał żyć ? stał się martwym pomnikiem. Ostatnio przeprowadzone prace pozwoliły na powrót tchnąć energię w urządzenia. Uruchomiona została suwnica, pracują wentylatory i pompy. Częściowo działa automatyka obiektu, udało uruchomić  agregat prądotwórczy. Swoistym wyzwaniem było poznanie struktury obiektu oraz zasad działania  bez dokumentacji techniczno- ruchowej. Kilometry kabli i dziesiątki włączników, do tego braki w okablowaniu uniemożliwiające logiczne wytłumaczenie istoty funkcjonowania  obiektu. Najważniejsze już za nami. Rok ubiegły to kilka miesięcy prac nad  strukturami obiektu, mycie, czyszczenie i sprzątanie. Pozostają do wykonania bieżące prace konserwacyjne oraz malowanie. Warto dodać iż eksploatacja obiektu w jego pierwotnym stanie była dość skomplikowana zważywszy że w czasach jego świetności wiedza i doświadczenie musiały zastąpić dzisiejsze komputery i sterowniki. Utrzymanie obiektu w gotowości bojowej zajmowało sporo czasu i wymagało bezustannej pracy sporej  grupy pracowników. Zastosowane w obiekcie rozwiązania techniczne  bazujące na  technologii początku lat sześćdziesiątych dziś mogą budzić lekki uśmiech zwiedzających, ale w tamtych czasach były czymś niespotykanym. Zastosowany układ ogrzewania elektrycznego obiektu grzałkami zgrupowanymi po dziewięć w bloki o mocy  na poziomie dwudziestu kilku  kilowatów generował ogromne zużycia energii. Takich bloków mamy osiem. Do tego należy doliczyć kilka wentylatorów. Podczas eksploatacji obiektu  należało uruchamiać osuszanie. Dwa osuszacze plus  system schładzający bazujący na dwu przemysłowych agregatach chłodniczych dodawał  kilkadziesiąt  kolejnych  kilowatów pobranych z sieci. Zazwyczaj nasi goście odwiedzający obiekt zadają pytanie  kto za to płacił? Cóż, pytanie wydaje się być retorycznym. Z dokumentacji techniczno ruchowej  którą  udało się nam zdobyć  jasno wynika iż  zużycie energii było  monitorowane. W trafostacji  zainstalowane były liczniki. Na pewno ktoś  je odczytywał i wystawiał faktury. Kto za nie płacił nie wiemy. Zastanawiające jest swoiste cofnięcie się  Rosjan o pół wieku poprzez zainstalowanie klasycznych suwnic z napędem łańcuchowym w miejsce znanych od czasów pierwszej wojny światowej wind amunicyjnych, stosowanych w obiektach militarnych. Powolność pracy suwnic powodowała iż czas załadunku lub wyładunku głowicy rozciągał się do ponad pięciu minut. Przy liczbie głowic zbliżonej do czterdziestu w  jednej z dwóch sekcji magazynu dawało to kilka godzin wytężonej pracy. Przeprowadzane częste ćwiczenia i symulacje dawały możliwość skrócenia czasu załadunku  do minimum, pomimo tego wydaje się  on być niepokojąco długi. Ważną informacją  jest rodzaj i charakter obiektu. Był to obiekt magazynowy. W  czasie pokoju  przechowywano w nim kilkadziesiąt gotowych do użycia głowic atomowych  o mocach  od  dwudziestu do czterystu   kiloton. W niektórych obiektach  przechowywane były również  bomby lotnicze z ładunkiem jądrowym. Nie magazynowano natomiast  rakiet. Obiekty serii 30..  nazywa się  również silosami  co nie do końca oddaje ich  charakter. Silosem raczej zwykło się określać stałe miejsce posadowienia rakiety będące w istocie jej wyrzutnią. Takich na terenie około podborskim zdecydowanie nie ma. Struktura obiektu wskazuje na jego wyłącznie techniczny charakter i nie posiada zasobów pozwalających na uważanie iż spełniał on funkcję schronu. Krążące legendy mówią iż w  obiektach magazynowych mogła przebywać  przez trzy miesiące grupa  prawie dwustu osób. Biorąc pod uwagę nawet niskie jak na sowiecką armię i wojenne zasady funkcjonowania obiektów normy, jest to niemożliwe. Przeliczmy szybko  jakie było by  zapotrzebowanie  dla takiej  ilości ludzi. Trzy miesiące to 90  dni. Dwieście osób  przez  tyleż dni  będzie wymagało  18 000   posiłków. Tyle trzeba zgromadzić  zapasów  licząc   że  będzie to tylko jeden posiłek dziennie. Jeżeli  dorosły człowiek powinien dostarczać do organizmu  ponad litr wody dziennie,  to  koniecznym  będzie zgromadzenie minimum  osiemnaście tysięcy litrów  wody pitnej  oraz do  tego  trzy ? cztery razy tyle  dla celów sanitarnych. Jeżeli  skrócimy  wizytę  w toalecie do powiedzmy  dwóch minut  niezależnie  od  ?potrzeb? to  wygląda na to że po wyjściu z toalety należało by   stanąć  znów w kolejce  aby  powtórnie  wejść  do toalety po prawie  siedmiu godzinach.  Brak powierzchni do odpoczynku, sanitariatów w dostatecznej  liczbie jak i  wręcz miejsca  dla  jednoczesnego przebywania tak sporej liczby  osób pozwala obalić ten mit. Owszem, wyposażenie obiektu umożliwiało jego pracę w warunkach zagrożenia skażeniem, posiada on urządzenia filtrowentylacyjne oraz gazoszczelne drzwi i grodzie. Jeden sanitariat mógł służyć zaspokajaniu potrzeb niewielkiej liczby ludzi. Brak w obiekcie łaźni i typowej kuchni. "

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 

      Przed wojną w Koszalinie znajdowała się jedna z większych papierni w Europie. Zakład założony został w 1834 r. przez kupca Fryderyka Schlutiusa. Na początku produkowano papier czerpany i bezdrzewny. Z chwilą zmiany właściciela, którym zostaje bankier berliński pan Behrend zaczęto produkcję papieru drzewnego a od 1871 r. celulozy.Około roku 1879 fabrykę przekształcono w spółkę akcyjną o nazwie ,,Papierfabrik Koslin". Największy rozkwit zakładu przypada na lata 1919-1924. Zatrudnionych jest wtedy około 1.500 osób, fabryka zajmuje teren 33 hektarów, mają własną bocznicę kolejową. Do dziś są pozostałości po bocznicy kolejowej, rampa, magazyny, hale produkcyjne jak i podziemia. Jest też ciekawy budynek znany potocznie w Koszalinie jako ,,wieża ciśnień", lecz po jej zwiedzeniu mamy wraz z kolegą co do jej przeznaczenia  wątpliwości. Jej wewnętrzna konstrukcja jak i wyposażenie mogło by świadczyć że może to być instalacja napowietrzania wody bądź ogromna chłodnica do maszyn parowych.Takie konstrukcje występują np. w Anglii. Są to tylko nasze domysły i spekulacje, gdyż fachowcami od spraw budownictw nie jesteśmy a analizujemy tylko zdjęcia i literaturę fachową. Wracając do historii, w 1945 r. Armia Czerwona zdobywa Koszalin i doszczętnie grabi zakład a to co zostało obraca w ruiny. Po wojnie do końca lat sześćdziesiątych teren ten służył jako miejsce zwożenia gruzu z odbudowywanego Koszalina. Od lat siedemdziesiątych mieścił się tu zakład państwowy INTROPOL. Po przemianach ustrojowych z lat dziewięćdziesiątych teren podzielono między wiele mniejszych firm. To co wszystkich interesuje to okres II Wojny Światowej kiedy to na terenie a raczej pod zakładem powstaje ściśle tajny ośrodek naukowo badawczy III Rzeszy. Prawdopodobnie ośrodek zajmował się pracami nad półprzewodnikami i systemami naprowadzania do rakiet V II i nowszych generacji tej broni. Znam osobiście pana prokuratora wojskowego, który z ramienia Komisji do Badań Zbrodni Hitlerowskich prowadził sprawę zamordowanych robotników przymusowych pracujących w tym ośrodku. Z relacji wynika iż ośrodek mieścił się pod dawną papiernią i ma od III do IV kondygnacji w dół. Teren był ściśle strzeżony przez SS. Oficjalnym pretekstem tak silnej i szczelnej ochrony była działalność papierni, czyli wytwarzanie papierów wartościowych. Wokół ośrodka była tzw. strefa śmierci, gdzie nawet do rdzennych mieszkańców miasta można było strzelać bez ostrzeżenia. Na dole znajdowały się pomieszczenia naukowo badawcze jak i socjalne. Mieszkali tam naukowcy oraz pracownicy przymusowi. Zakład na tyle był tajny, że pracujący tam więźniowie schodzili żywi a opuścić go mogli tylko martwi. Gdy Armia Czerwona była już u bram miasta w pierwszej wersji miano wszystko wysadzić. Siła wybuchu jak i jego wstrząs potrzebne do wysadzenia tej konstrukcji miały być tak silne, że zagrozić mogły strukturze części budynków w mieście. W Koszalinie nadal znajdowali się mieszkańcy. Nie wiem czy w przypływie sentymentów a może sumienie kogoś ruszyło, podjęto decyzję o zalaniu pomieszczeń. W ten sposób to co uratowało miasto przypieczętowało los znajdujących się w podziemiach ludzi, grzebiąc żywcem   kilkadziesiąt osób. Zamknijcie teraz oczy i pomyślcie przez chwilę jaka straszna, okrutna musiała być to śmierć. Słychać trzask zamykanych drzwi. Gaśnie światło. Ludzie odruchowo biegną do zaryglowanych wyjść.Panika, krzyki. Powoli dociera do nich że to już koniec. Poziom wody rośnie,minuta po minucie wyżej i wyżej. Walka o każde miejsce gdzie można zaczerpnąć choć jeden haust powietrza. Aż nadchodzi ta chwila i nie ma już nic. Głucha cisza przerywana cichym kapaniem wody. Pozostała już tylko pamięć o nich. Zalano to tak skutecznie, że cały sprzęt wraz z obsługą spoczywają tam do dziś. Podjęte próby osuszenia i spenetrowania podziem przez wojsko w latach sześćdziesiątych nie przyniosły efektu. Świadkowie zeznający przed prokuraturą wojskową to głównie niemieccy mieszkańcy, którzy widzieli to co się dzieje z za ogrodzenia, bądź mieli informacje z drugiej ręki. Pracowników przymusowych jak i niemiecką obsługę zakładu zlikwidowano, wspominałem o tym wcześniej. Płetwonurkowie, którzy z ramienia Komisji do Badań Zbrodni Hitlerowskich schodzili w głąb zalanych tuneli i hal, stwierdzili że teren oprócz zalania jest też zaminowany. Zagrożenie musiało być spore, skoro doświadczeni żołnierze, frontowcy, którym nie raz śmierć w oczy patrzyła nie chcieli tam schodzić. Dziś nadal jest to zapomniana mogiła, którą warto upamiętnić choć jakąś płytą pamiątkową. Nie wspomnę, że sprawa powinna być oficjalnie wyjaśniona do końca. Zeznania świadków, wnioski do których doszli prokuratorzy z Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich nadal znajdują się w przepastnych archiwach IPN. Może warto je odkurzyć, przejrzeć i wyjaśnić, by ofiara nie poszła na darmo...

 

      Dotarłem wraz z kolegą Krzysztofem Fersterem do części zalanych pomieszczeń i korytarzy. Dokumentują to przedstawione na tej stronie zdjęcia. Widać na nich ogrom konstrukcji, niemiecką finezję wykonania. Szukaliśmy dowodu, że są jeszcze inne poziomy poniżej tego na którym się znajdowaliśmy. Udało się. Są szyby prawdopodobnie wentylacyjne, widoczne na zdjęciach,w które spuszczaliśmy sondę. Sonda zeszła dużo niżej niż podłoga naszego poziomu hal. Niestety lata wywożenia i wrzucania gruzu przez wykute w stropach otwory znacznie utrudnia penetrację obiektu. Jest też woda. W tych pomieszczeniach gdzie woda jest czysta i widać po czym się stąpa można się czuć w miarę bezpiecznie. Są też korytarze zalane tzw. szambem. Tam czyhają pułapki typu kilku metrowych szybów, w które jak wpadniesz jest po tobie. Jest to jedno z nie wielu dziewiczych miejsc w Koszalinie, gdzie jeszcze można coś odkryć, przenieść się w czasie. Nie próbujcie jednak wybierać się tam sami. Zbyt wiele niebezpieczeństw czyha. Wystarczy już ofiar tego miejsca mauzoleum. Niech to robią specjaliści, znawcy tematu. Jaką tajemnicę kryją tunele, co można jeszcze odkryć, co skrywają na ten temat archiwa III Rzeszy - te i inne pytania spróbujemy wyjaśnić.

         Nie skromnie muszę się przyznać, że jako pierwsza osoba głośno apeluję o ponowne zbadanie dokumentów Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Jeśli informacje się potwierdzą to wnoszę o upamiętnienie miejsca kaźni więźniów na terenie dawnej papierni. Proszę wszystkie osoby podzielające moje zdanie o przyłączenie się do tego apelu i rozpropagowania tej idei na wszystkich forach i stronach społecznościowych. Tak aby pamiętano i nie zamieniono tego miejsca w kolejny plac zabaw...

                                                                                                                                                                              mgr   Piotr Sklenarski

Joomla Boat
 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

    Domki znajdujące się obok wejścia głównego do I L.O. Budyneczki te są uwiecznione na wielu starych pocztówkach.Tak jak wiele zabytkowych obiektów w naszym mieście zostały doprowadzone do ruiny i pozostawione samym sobie na pastwę wszelkiego rodzaju elementu...Liczy się dobra działeczka budowlana w samym centrum miasta.
     Ostatnie chwile zabytkowych domków przy ul.Komisji Edukacji Narodowej zarejestrował dla potomnych czujnym okiem i obiektywem kolega Kuba Nurkiewicz. Udokumentował kolejny wyrok śmierci wykonany na zabytkowej części miasta. Chwile, gdy stalowe ostrza kłów XXI wietrznych smoków rozszarpywały cegła po cegle kolejny fragment duszy tego miasta. Chwała poległym...
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

Dziwny zapomniany,chyba schron,przy samych murach Archiwum Miejskiego.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

           Schron znajdujący się obok murów obronnych, nie daleko muzeum przy ulicy Młyńskiej, to kolejny zapomniany i niszczejący obiekt. Jest to typowa konstrukcja z okresu II Wojny Światowej. Miał on za zadanie chronić mieszkańców naszego miasta przed nalotami i bombardowaniem. Po wojnie wykorzystywała go Obrona Cywilna w tym samym celu, tylko wróg się zmienił...Ostatni raz zaglądałem tam jakieś dwadzieścia pięć lat temu. Wtedy nie dysponowałem sprzętem by uwiecznić jego stan. Musicie wierzyć mi na słowo, ale wtedy jeszcze był doprowadzony do schronu prąd, poprowadzona wewnątrz sieć elektryczna i oświetlenie. Było sucho i dość przyjemnie. Obiekt znajdował się w gotowości do pełnienia funkcji do jakiej był przeznaczony. Po otrzymaniu od zaprzyjaźnionych osób informacji o wybitym otworze w jednym z wejść do schronu, postanowiłem wybrać się tam wraz z kolegą Dawidem i skonfrontować to co pamiętam z dzisiejszym stanem obiektu. Nie było zaskoczenia. Stan jaki zastaliśmy to obraz nędzy i rozpaczy. Mimo, że od lat wejścia są zamurowane to wewnątrz wszystko rozkradziono i zdewastowano. Panuje wilgoć i wszechobecny zapach stęchlizny. Mimo to miejsce nie straciło specyficznego uroku i klimatu. Człowiek czuje się tam jak w kapsule czasu. Całą wyprawę udokumentowaliśmy na fotografiach i przedstawiamy wam drodzy miłośnicy starego Koszalina. Więc nie wychodząc z domu, siedząc w wygodnym fotelu, bezpiecznie możecie podziwiać i oceniać te piękne miejsce, warte zachowania i uratowania od zapomnienia.
 
 

       Przeglądając tę stronę zapewne momentami zastanawiasz się, jak to jest znaleźć się w miejscu takim jak te, które są tu prezentowane. Zdjęcia zdjęciami... Jednak nic tak nie odda klimatu danego miejsca jak film. Od wielu lat dokumentuję historię mojej rodziny w ten sposób. Prezentowane tutaj materiały filmowe to w większości fragmenty "dzieła" filmowego pod tytułem "KRONIKI RODZINNE". Nigdy nie posiadałem profesjonalnego sprzętu fotograficznego czy też do videofilmowania. Zatem wybaczcie mi proszę jakość tych zapisów. Wiele z nich zrealizowanych było przy pomocy starej analogowej kamery SONY, taśmy matki były następnie przegrywane na kasety VHS. Niestety czas robi swoje i taśmy te zostały "nadgryzione jego zębem". Chcąc uniknąć utraty tych cennych dla mnie materiałów powziąłem decyzję o skopiowaniu wszystkich kaset na płyty DVD - co przy okazji przyczyniło się do wybrania materiałów, które możecie tutaj obejrzeć. Podkreślam, że celowo nie dokonywałem ich retuszu przed umieszczeniem na stronie. Nie podkładałem ścieżki dźwiękowej, nie majstrowałem przy obrazie. Dla mnie to właśnie te niedoróbki, mankamenty stanowią o uroku tych filmów. Mam nadzieję, że i Ty to docenisz. Na dzień dzisiejszy dysponuję już kamerą cyfrową, jednak w dalszym ciągu podkreślam - nie jest to sprzęt profesjonalny. 

 

ZAPRASZAM DO OGLĄDANIA!

Piotr Sklenarski

Joomla Boat
 
 

 

      Przed wojną w Koszalinie znajdowała się jedna z większych papierni w Europie. Zakład założony został w 1834 r. przez kupca Fryderyka Schlutiusa. Na początku produkowano papier czerpany i bezdrzewny. Z chwilą zmiany właściciela, którym zostaje bankier berliński pan Behrend zaczęto produkcję papieru drzewnego a od 1871 r. celulozy.Około roku 1879 fabrykę przekształcono w spółkę akcyjną o nazwie ,,Papierfabrik Koslin". Największy rozkwit zakładu przypada na lata 1919-1924. Zatrudnionych jest wtedy około 1.500 osób, fabryka zajmuje teren 33 hektarów, mają własną bocznicę kolejową. Do dziś są pozostałości po bocznicy kolejowej, rampa, magazyny, hale produkcyjne jak i podziemia. Jest też ciekawy budynek znany potocznie w Koszalinie jako ,,wieża ciśnień", lecz po jej zwiedzeniu mamy wraz z kolegą co do jej przeznaczenia  wątpliwości. Jej wewnętrzna konstrukcja jak i wyposażenie mogło by świadczyć że może to być instalacja napowietrzania wody bądź ogromna chłodnica do maszyn parowych.Takie konstrukcje występują np. w Anglii. Są to tylko nasze domysły i spekulacje, gdyż fachowcami od spraw budownictw nie jesteśmy a analizujemy tylko zdjęcia i literaturę fachową. Wracając do historii, w 1945 r. Armia Czerwona zdobywa Koszalin i doszczętnie grabi zakład a to co zostało obraca w ruiny. Po wojnie do końca lat sześćdziesiątych teren ten służył jako miejsce zwożenia gruzu z odbudowywanego Koszalina. Od lat siedemdziesiątych mieścił się tu zakład państwowy INTROPOL. Po przemianach ustrojowych z lat dziewięćdziesiątych teren podzielono między wiele mniejszych firm. To co wszystkich interesuje to okres II Wojny Światowej kiedy to na terenie a raczej pod zakładem powstaje ściśle tajny ośrodek naukowo badawczy III Rzeszy. Prawdopodobnie ośrodek zajmował się pracami nad półprzewodnikami i systemami naprowadzania do rakiet V II i nowszych generacji tej broni. Znam osobiście pana prokuratora wojskowego, który z ramienia Komisji do Badań Zbrodni Hitlerowskich prowadził sprawę zamordowanych robotników przymusowych pracujących w tym ośrodku. Z relacji wynika iż ośrodek mieścił się pod dawną papiernią i ma od III do IV kondygnacji w dół. Teren był ściśle strzeżony przez SS. Oficjalnym pretekstem tak silnej i szczelnej ochrony była działalność papierni, czyli wytwarzanie papierów wartościowych. Wokół ośrodka była tzw. strefa śmierci, gdzie nawet do rdzennych mieszkańców miasta można było strzelać bez ostrzeżenia. Na dole znajdowały się pomieszczenia naukowo badawcze jak i socjalne. Mieszkali tam naukowcy oraz pracownicy przymusowi. Zakład na tyle był tajny, że pracujący tam więźniowie schodzili żywi a opuścić go mogli tylko martwi. Gdy Armia Czerwona była już u bram miasta w pierwszej wersji miano wszystko wysadzić. Siła wybuchu jak i jego wstrząs potrzebne do wysadzenia tej konstrukcji miały być tak silne, że zagrozić mogły strukturze części budynków w mieście. W Koszalinie nadal znajdowali się mieszkańcy. Nie wiem czy w przypływie sentymentów a może sumienie kogoś ruszyło, podjęto decyzję o zalaniu pomieszczeń. W ten sposób to co uratowało miasto przypieczętowało los znajdujących się w podziemiach ludzi, grzebiąc żywcem   kilkadziesiąt osób. Zamknijcie teraz oczy i pomyślcie przez chwilę jaka straszna, okrutna musiała być to śmierć. Słychać trzask zamykanych drzwi. Gaśnie światło. Ludzie odruchowo biegną do zaryglowanych wyjść.Panika, krzyki. Powoli dociera do nich że to już koniec. Poziom wody rośnie,minuta po minucie wyżej i wyżej. Walka o każde miejsce gdzie można zaczerpnąć choć jeden haust powietrza. Aż nadchodzi ta chwila i nie ma już nic. Głucha cisza przerywana cichym kapaniem wody. Pozostała już tylko pamięć o nich. Zalano to tak skutecznie, że cały sprzęt wraz z obsługą spoczywają tam do dziś. Podjęte próby osuszenia i spenetrowania podziem przez wojsko w latach sześćdziesiątych nie przyniosły efektu. Świadkowie zeznający przed prokuraturą wojskową to głównie niemieccy mieszkańcy, którzy widzieli to co się dzieje z za ogrodzenia, bądź mieli informacje z drugiej ręki. Pracowników przymusowych jak i niemiecką obsługę zakładu zlikwidowano, wspominałem o tym wcześniej. Płetwonurkowie, którzy z ramienia Komisji do Badań Zbrodni Hitlerowskich schodzili w głąb zalanych tuneli i hal, stwierdzili że teren oprócz zalania jest też zaminowany. Zagrożenie musiało być spore, skoro doświadczeni żołnierze, frontowcy, którym nie raz śmierć w oczy patrzyła nie chcieli tam schodzić. Dziś nadal jest to zapomniana mogiła, którą warto upamiętnić choć jakąś płytą pamiątkową. Nie wspomnę, że sprawa powinna być oficjalnie wyjaśniona do końca. Zeznania świadków, wnioski do których doszli prokuratorzy z Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich nadal znajdują się w przepastnych archiwach IPN. Może warto je odkurzyć, przejrzeć i wyjaśnić, by ofiara nie poszła na darmo...

 

      Dotarłem wraz z kolegą Krzysztofem Fersterem do części zalanych pomieszczeń i korytarzy. Dokumentują to przedstawione na tej stronie zdjęcia. Widać na nich ogrom konstrukcji, niemiecką finezję wykonania. Szukaliśmy dowodu, że są jeszcze inne poziomy poniżej tego na którym się znajdowaliśmy. Udało się. Są szyby prawdopodobnie wentylacyjne, widoczne na zdjęciach,w które spuszczaliśmy sondę. Sonda zeszła dużo niżej niż podłoga naszego poziomu hal. Niestety lata wywożenia i wrzucania gruzu przez wykute w stropach otwory znacznie utrudnia penetrację obiektu. Jest też woda. W tych pomieszczeniach gdzie woda jest czysta i widać po czym się stąpa można się czuć w miarę bezpiecznie. Są też korytarze zalane tzw. szambem. Tam czyhają pułapki typu kilku metrowych szybów, w które jak wpadniesz jest po tobie. Jest to jedno z nie wielu dziewiczych miejsc w Koszalinie, gdzie jeszcze można coś odkryć, przenieść się w czasie. Nie próbujcie jednak wybierać się tam sami. Zbyt wiele niebezpieczeństw czyha. Wystarczy już ofiar tego miejsca mauzoleum. Niech to robią specjaliści, znawcy tematu. Jaką tajemnicę kryją tunele, co można jeszcze odkryć, co skrywają na ten temat archiwa III Rzeszy - te i inne pytania spróbujemy wyjaśnić.

         Nie skromnie muszę się przyznać, że jako pierwsza osoba głośno apeluję o ponowne zbadanie dokumentów Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Jeśli informacje się potwierdzą to wnoszę o upamiętnienie miejsca kaźni więźniów na terenie dawnej papierni. Proszę wszystkie osoby podzielające moje zdanie o przyłączenie się do tego apelu i rozpropagowania tej idei na wszystkich forach i stronach społecznościowych. Tak aby pamiętano i nie zamieniono tego miejsca w kolejny plac zabaw...

                                                                                                                                                                              mgr   Piotr Sklenarski

Joomla Boat
 
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

 Stare zdjęcia i pocztówki uzyskane dzięki uprzejmości panów Macieja Sprutty i Cezarego Sprutty.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat
 

Pozostałości po pięknym zabytkowym moście i wizyta u lokalnego miłośnika historii.
 

Zdjęcia udostępniane na stronie przechowywane są na zewnętrznym serwerze w postaci konta Dropbox. Niestety na rynku dostępny jest w tej chwili tylko jeden dodatek umożliwiający integrację Joomla z Dropbox. Dodatek ten ma pewne ograniczenia względem galerii natywnie obsługiwanych przez Joomla. Przed przeglądaniem galerii bądź zatem uprzejmy poczekać na załadowanie się na stronę wszystkich zdjęć.

Joomla Boat